|
Amerikan
Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi, X-43A adlı insansız hipersonik
uçak prototipini sesten yedi kat hızlı uçurmayı başararak, dünya hız
rekorunu kırdı.
NASA'nın
dün gerçekleştirdiği deneme, X43-A'yı taşıyan
B-52 ağır bombardıman uçağının California'daki Edwards
Hava Üssü'nden havalanmasıyla başladı. B-52'nin kanadı altına yerleştirilen
hipersonik uçak 12 bin metre irtifada B-52'den
ayrıldı. İlk olarak bir roket tarafından hızlandırılan uçak, yaklaşık 30
bin metre irtifada roketten de ayrılırak 10
saniye boyunca kendi başına hızlı uçuş gerçekleştirdi.
Hızlı
uçuşun ardından altı dakika boyunca havada çeşitli manevralar yapan X43-A
daha sonra California'nın 640 kilometre açığında Pasifik Okyanus'una
çakıldı.
Uçuş
mühendisi Lawrence Huebner, başarılı denemenin
ardından yaptığı açıklamada, uçağın ses hızını 7 kattan (Mach 7) biraz daha fazla aşarak, saatte 7 bin 700
kilometre hıza ulaştığını kaydetti.
OKSİJENİ HAVADAN ALIYOR
Uzunluğu
3.6 metre, kanat açıklığı 1.5 metre olan X-43A, NASA’nın 20 yıllık “scramjet” teknolojisinin ürünü. Bu teknoloji sayesinde
ağır oksijen tanklarından kurtulan X-43A, hidrojen yakıyor ancak gerekli
oksijeni atmosferden elde ediyor. Bu da Scramjet
motoru kullanan uçaklara yüksek hızda seyretme imkanı tanıyor.
Bu alandaki hız rekoru 3 bin 529 km/s (3.2 Mach)
ile SR-71 Blackbird adlı casus uçağına aitti.
Rekor 1964 yılından bu yana kırılamıyordu. NASA’nın 2001 yılında X-43A ile
yaptığı son deneme fırlatma sistemindeki arıza nedeniyle başarısızlıkla sunuçlanmıştı. X-15 olarak adlandırılan bir başka test
uçağı 6.7 Mach hıza ulaşmıştı, ancak bu uçakta scramjet yerine roketli motor kullanılıyordu.
Pilotsuz jet için hız rekoru 1964 yılında
“SR-71 Blackbird” adlı keşif uçağı tarafından
saate 3529 km ile (3.2 mach) kırılmıştı. Bir
başka denemede roket motorlu jet X-15 7116 km/s (6.7 mach)
hızına erişmişti.
Futuristik bir tasarıma sahip NASA’nın pilotsuz
uçağı X-43A’nin boyu sadece 3.6 metre ve kanat genişliği ise 1.5 metre.
Scramjet denemeleri ilk olarak 31 Ekim 2001
yılında Hipersonik motor prototipini geliştiren Queensland Üniversitesi tarafından, ‘scramjet’ motorunun eklendiği roketin Avustralya’nın Woomera kentindeki askeri bir üsten fırlatılarak
yapılmıştı.
Üniversiteden
gelen açıklamalarda, bilim adamlarının fırlatmadan 4 saat sonra, uçuş
verileriyle ilgili çalışmalarının devam ettiği, ellerinde henüz net
bilgiler olmadığı belirtilmişti. Daha sonra yapılan açıklamada ise
motorunun denemesinin başarısız olduğu duyurulmuştu.
Kaynak
: Haber Ajansları
Daha
fazla bilgi için : www.nasa.gov/missions/research/x43-main.html
(27.03.2004
)
|
