|
b.
Konferans Konuları Hakkında Direktif:
Lozan'da ele alınması gereken konular üzerinde, Türkiye Büyük
Millet Meclisi Hükümetinin temel görüşlerini tespit eden Türk
tezi savunma ilkeleri, 14 maddelik bir direktif halinde özetlenmiş
ve delege heyetine verilmişti. Başbakan ve Genelkurmay Başkanı
ile birlikte altı bakanın da imzasını taşıdığı için bir
talimatname niteliğinde bulunan bu direktif söyleydi:
"1. Doğu sınırı: (Ermeni yurdu) bahis konusu olamaz. Olur
ise müzakerelerin kesilmesini gerektirir.
2. Irak sınırı: Süleymaniye, Kerkük ve Musul sancakları
istenecektir. Konferansta bundan farklı olmak üzere ortaya çıkacak
güçlükler için Bakanlar Kurulundan talimat alınacaktır. Petrol
vesaire imtiyazları sorununda İngilizlere bazı ekonomik çıkarlar
sağlanması görüşülebilir.
3. Suriye sınırı: Bu sınırın düzeltilmesine imkan oranında
son derecede çalışılacak ve bu sınır söyle olacaktır: Resi
İbni-Hayn'dan başlayarak Harm, Müslimiye, Meskene, Meskene ve
sonra Fırat yolu Dirizor, çöl ve nihayet Musul Vilayeti güney sınırına
ulaşır.
4. Adalar: Duruma göre hareket edilecek ve kıyılarımıza pek yakın
meskun olan ve olmayan adalar behemehal ilhak edilecek, başarı
elde edilemediği takdirde Ankara'dan sorulacak.
5. Trakya batı sınırı: 1914 sınırının elde edilmesine çalışılacaktır.
6. Batı Trakya: Misakı Milli maddesi uygulanacaktır.
7. Boğazlarda ve Gelibolu yarımadasında yabancı askeri kuvvet
kabul edilemez. Eğer bu konudaki müzakere ertelemeyi gerektirirse
ertelemeden önce Ankara'ya bilgi verilecektir.
8. Kapitülasyonlar kabul edilemez. Müzakerenin ertelenmesini
gerektirir ise yapılır.
9. Azınlık: Esas, mübadeledir.
10. Düyunu Umumiye (Genel Borç): Türkiye'den ayrılan
memleketlere dağıtımı, Yunanlılara devri, yani tamirata karşılık
tutulması, olmadığı takdirde yirmi sene ertelenmesi. Düyunu
Umumiye İdaresi kalmıyacaktır. Güçlükler çıktığı takdirde
sorulacaktır.
11. Ordu ve donanmayı sınırlandıran konu olmayacaktır.
12. Yabancı kurumlar: Türk kanunlarına tabi olacaktır.
13. Türkiye'den ayrılan memleketler için Misakı Millinin özel
maddesi yürürlüktedir.
14. Cemaatler ve İslam Vakıflar Hukuku eski antlaşmalara göre sağlanacaktır."
|
