Uçak yapımı için fizik, makine, elektrik/elektronik, bilgisayar, malzeme bilimi, üretim, montaj vs. gibi onlarca bilim dalının bir ürünü diyebiliriz.Yani kısacası uçak yapabilmemiz için bunla konuların hepsi hakkında bilgimiz ve tecrübemiz olması gerekir.

Peki bu bilgi ve tecrübe bizde var mı?Bir bakıma evet,bir bakıma hayır.Bu topraklara matba asırlar sonra geldi,Avrupa Sanayi İnkılabı'nı yaparken biz gün aşırı padişah değiştirmekle meşgulüz,yani bilimi geriden takip eden bir zihniyete sahibiz diyebiliriz.

Cumhuriyet'in kuruluşuyla başlayan sanayileşme gerek iç gerek dış nedenlerden dolayı istenilen ölçülerde gerçekleşmedi.İlk araba montajını 1960'larda yapabildik.Peki şimdi durum ne?Hala yabancı lisanslı otomobilleri,lisans altında üretip,lisans altında montajlıyoruz.Sonra gururla "Otomobilde Avrupa Deviyiz" demektende geri kalmıyoruz.Yanlış anlaşılmasın bunu küçük görmüyorum,elbette bir yerden yola çıkmak lazım ama onlarca yıldır montaj yapıp kendimize ait en ufak bir teknoloji üretemiyorsak durup düşünmek lazım.Bildiğim kadarıyla (hataylıysam lütfen düzeltin) Türkiye'nin kendi lisansı altında ürettiği bir araba motoru yok.Bir motor üretip,bunu X arabasını Türkiye'de üretilip satılan modellerine takıp satsak eminim çok şey farklı olurdu.

Sonuçta hepimizin bildiği gibi uçak üretmek araba üretmekten daha ileri teknoloji gerektiren bir konu.Bizim havacılık adına teknoloji üretebilmemiz için öncellikle bunu karşılayacak bir altyapıya sahip olmamız gerekir.Yani şu durumda Türkiye kendi uçağını yapabilirmi gibi bir soruya verilecek en net cevap bence hayırdır.

Etrafımızdaki ülkelerin yaptıklarıyla geçiniyoruz. Onlar bulsun biz yararlanalım diyoruz. Halbuki biraz aklımızı kullansak kendimize özgü fikirler biriktirip daha önce diğer ülkelerin aklına gelmeyen şeyler bulabiliriz. bnence bir ülke gerçek bağımsızlığına o zaman ulaşabilir. Hep özentilerle yaşıyoruz.

Bizler sınavına son gece çalışan öğrenciler gibiyiz. Bugün sadece bugünü yarın da sadece yarını kurtarmak amacındayız. İlerliyouz ama diğer ülkeler bize yardım ettiği sürece. Bizim ülkemiz için yeni dediğimiz onların ancak çöp kutusunda yer alabiliyor. kendi işimizi kendimizin halletmesi gerektiğini anlayamıyoruz.

Ama yine ben ülkemin düzeleceğine inanıyorum. Hiç bir zaman da bu inançımı yitirmeyeceğim.

"Mustafa Kemaller Tükenmez"

PİLOÇE
tugce@eser.gen.tr

En içten sevgi ve saygılarımla

Bence JSF veya F-35 gibi projelerden önce,yapmamız gereken daha basit teknolojilere sahip bir model geliştirmek olabilir veya yabancı ülkelerle birlikte ortak tasarlanacak bir modelde eminim bize çok şey katar.

Sevgili Birgi benim söylemek istediklerimi bir başka şekilde ve çok güzel ifade etmiş. Ama daha önceleri bu forumda ve daha önceki forumlarda değinmediğimiz bir başka husus daha var. O da işin ekonomik yönü. Bunu iki açıdan incelemek gerekir. Bugün sofistike uçakların, yapımını bırakın, tasarımı dahi çok yüksek rakkamlara varmaktadır. Böyle bir rakkamı ülkemizin ekonomisi, devlet bütçesi kaldırabilir mi? Tabii bir de projenin başarısız olması veya üretime geçmeden demode olması riski de var. Havacılık tarihi bu tip projelerle dolu. Bunlardan biri de süpersonik bombardıman uçağı B-71. Diğer bir husus ta üretimin fizibilitesi. Araştırma ve tasarım maliyeti düşük bir konu seçer ve bunu üretmeye başlarsınız, ama bu uçaktan kaç tane üretirseniz rantabl, yani "feasible" olacaktır! Bunun dikkatlice etüd edilmesi gerekir. Bir müddet önce "Hava Dolmuşu" veya diğer benzeri bir isimle ortaya bir konsept atılmıştı. Görünüşte fazla komplike olmayan, Embraer'in ürettiği küçük "charter"lara benzeyen bir projeydi. Bir müddet sonra rafa kaldırıldı. Çünkü bu konuda yurtdışına aşılmazsanız rantabiliteyi yakalama şansınız son derece düşük. Yurtdışına açılmak ta çok zor, kurtlar sofrasına girmek gibi birşey. Yurtiçinde de kaç tane satacaksınız, 10 tane mi, 20 tane mi? Bu sayılarla rantabiliteyi yakalamak asla mümkün olamaz. Ama askeri eğitim uçağı konusuna girerseniz resim tamamiyle değişir. Bugün artık hizmette olmayan T-6 "Texan", T-33 "Silverstar" ve T-34 "Mentor"u bir kenara bırakırsak şu anda halen kullanımda olan
T-37b/c "Twittybird"den 75 adet, T-41D "Mascalero"dan 30 adet, T-38"Talon"dan 73 adet TuAF envanterine girmiştir. Bu konu üzerine eğildiğimiz taktirde altyapımız da son derece yeterli olduğunu, tasarım masraflarının arzu edilen seviyede olacağını ve yeterli bir pazar olduğunu da görürüz. Hatta T-37'ye alternatif olarak geliştirilecek uçak yalnız temel jet eğitim değil, küçük modifikasyonlarla taktik taarruz uçağı olarak ta kullanılabilir. Ama ben yine bu konuda bir yabancı firmayla kolkola girmenin gerekliliğine inanıyorum. Bu beraberlik bizim tecrübe noksanlığımızı aşmammıza yardım edecektir. Ama bu beraberlik bir lisans anlaşması değil, bir ortak yatırım tarzında veya "know-how" satın alma tarzında olmalıdır. Ben bu konuda Batılı firmalardan pek ümitli değilim. Bizimle işbirliği yapacak en güzel firmalar şu anda Rusya Federasyonu'nda bulunmaktadır. Bunlardan biri MAPO MiG, diğeri de Yakovlev'dir.

En içten sevgi ve saygılarımla

USAF'ta şu andaki genel eğilim, eski T-6 "Texan"ların modernize edilmiş, pistonlu radyal motor yerine turboprop motorla donatılmış yeni T-6A "Texan-2"leri kullanmak tarzında. Buna benzer uygulamalr bizm de bünyemize son derece uygun. Benzer bir tasarımı biz de kolaylıkla ve minimum masrafla yapabiliriz. Daha önce de yapmıştık. Miles Master'dan yola çıkarak MKE-Uğur gibi.

USAF ile NASA müştereken T-38'lerin ömrünü 2040'a kadar uzatmak için motor revizyonunu gerçekleştirmek için açtığı ihaleyi GE (General Electric) iki yabancı ortağıyla birlikte kazandı. Bu ortaklar ALSTROM; şaft yenilemesinden sorumlu, TEI (Tusaş Motor Sanayii) ejektör kısmından sorumlu. Bu uygulama çoktan başladı bile ve yakın bir gelecekte bize de yansıyacak. Ancak T-37'ler 40 seneyi aşan kullanım süreleriyle neredeyse faydalı ömürlerini tamamlamış durumdalar. Dolayısıyla T-6 ve T-37 alternatifleri bizim için ideal başlangıçlar olur görüşündeyim.

En içten sevgi ve saygılarımla