Hazırladığım bir proje için fırlatma koltukları hakkında ayrıntılı teknik bilgiye ihtiyacım var. Bu konuda yardımınızı bekliyorum. Tam olarak aradığım bilgi şu:

Bildiğiniz gibi pilotlar fırlatma kolunu çektikten sonra, ilk olarak koltuğun arkasındaki küçük çaplı paraşüt açılıyor. Belli bir süre sonra ise koltuk pilottan ayrılıyor ve pilotun sırtındaki ana paraşüt açılıyor. Bu paraşütlerin açılma zamanlamalarını da, pilotun anlık yüksekliği, hızı vs. belirliyor. İşte benim aradığım bilgi, tam olarak bu zamanlamaları belirleyen kriterler ve ve bunların kesin değerleri. Yani farzedelim ki; pilot 10000 m. de fırlatma kolunu çekti. Hangi yükseklikte koltuk pilottan ayrılır, hangi yükseklikte pilotun paraşütü açılır gibi bilgiler.

Yardımlarınız için şimdiden teşekkürler, düşüncelerinizi de bekliyorum fakat mümkünse kesinliğinden emin olduğunuz (hatta mümkünse kaynağıyla birlikte) bilgilerinize ihtiyacım var. Projemin altınadaki yararlanılan kaynaklar listesine tayyareci.com'u ekleyeceğime emin olabilirsiniz.:)

Ceyhun Gürpınar
Kocaeli Üniversitesi
Elektronik Öğretmenliği

Bu konuda en uzamanından bilgi bulabilirsin yani Ejection Seat yapan en büyük firma www.martin-baker.co.uk adresinden 10 ana tip koltuğun ve bunların versiyonları hakkında fotoğraf teknik bilgi vs bilgi bulabilirsin yeterli gelmez ise irtibata geçelim başka bilgiler gönderirim!

İyi çalışmalar başarılar,

Hava Sınıf Okulları ve Teknik Eğitim Merkezi Komutanlığı

belki işine yarayabilir.

Jet uçaklarında bulunan fırlatma koltuklarında praşüt için otomatik açma cihazı bulunmaktadır.Bu cihaz basınca ve sürate duyarlı olarak çalışır ve yerde paraşütün hangi irtifada açılmasını istiyorsanız ayarlarsınız ona göre paraşütü açar.
Mesela pilot yüksek irtifada atlamak zorunda olduğunda paraşütün bu irtifada açılması demek,pilotun oksijensiz kalması anlamına gelir,işte bu cihaz pilotun ayarlı olan irtifaya kadar serbest düşmesini müteakip paraşütün açılmasını sağlar...ama arkadaşlarımın dediği gibi bu konuda hem üretici firmalardan hemde teknik kısımlardan yardım almanız daha doğru olacaktır...

Saygılarımla

dün akşam (31.3.2004 saat 21:00 civarı) "national geographic" adlı belgesel kanalında bir belgesel vardı. rus uçaklarını anlatıyordu ben açtığımda. avrupa'daki havacılık fuarlarında rusların yaptıkları hava gösterilerini ve gerçekleşen kazaları anlatıyordu. bu kazalardan pilotların kurtulduklarını ve kurtulmalarının - yanlış hatırlamıyorsam- K36 diye bilinen rus fırlatma koltuğu sistemi sayesinde olduğunu söylüyordu. pilot tehlike anında önündeki kolu çektikten 1 saniye sonra elektrik akımıyla patlayıcıların devreye girip kanopiyi uçurduğunu, bu arada koltuğun pilotun uzuvlarını bir araya topladığını, yani ayak ve kollarını koltuğa yaklaştırdığının, yüzünün tam önüne yüksek hızdan dolayı oluşan hava akımlarına karşı pilotu koruyucu bir plaka getirildiğini, bel kemerlerinin iyicene sıkılaştığını söylüyordu. kanopi uçtuktan sonra saniyeden daha az sürede pilotun koltukla beraber fırlatıldığını, fırlatıldıktan sonra koltuğun arkasından iki teleskopun kolun çıktığını ve bu kolların koltuğun yatay dengesini sağladığını, eğer pilot oksijen solumasının mümkün olmadığı bir yükseklikte fırlatıldıysa solumanın mümkün olduğu yüksekliğe kadar koltuğun pilotu bırakmadığı, uygun yüksekliğe geldiğinde ise pilotu koltuğa bağlayan bağlantılardan koltuğun kendisinde olan bıçaklarla kestiğini, bu kesilme işleminden sonra pilotun paraşütünün açılıp yere inmesinin sağlandığını söyledi. eğer pilot uygun yükseklikte fırlatıldıysa önündeki kolu çekip koltuktan ayrılıp paraşütü açılmasına kadar geçen toplam sürenin 4 saniye olduğunu söyledi.

tabi ben belgeseli baştan izleyemedim için konusunun tam olarak ne olduğunu bilmiyorum. genelde bu kanaldaki belgeseller kendini tekrarlıyor. umarım sizde izlersiniz bu belgeseli

K-36'ya gelince.. Bu koltuk, fırlatma koltukları arasında en yiy modellerden biri. 0-0 özelliğine sahip, yani 0 yükseklik ve 0 hızda çalıştırılsa bile pilotu sağ sağlim kurtarabiliyor. Bu koltuğun ufak modifikasyonlarla değişmiş modelleri Buran uzay mekiği ve Ka-50 saldırı helikopterinde de kullanılıyor. Rus havacılık endüstrisinin ürettiği belli başlı tüm modern savaş uçaklarında ve Rusya ile savunma sanayii anlamında ilişkisi olan Çin, Pakistan vb gibi ülkelerde bu fırlatma koltuğu kullanılıyor.

Sizlerin de belirttiği gibi K-36 serisi fırlatma koltuğu şu anda Dünya'nın en iyi fırlatma koltukları arasında yer almaktadır. Rus Zvezda NPP tarafından geliştirilmiş olan bu koltuğun K-36D modeli şu anda VVS'de görev yapan MiG-29, Su-27,Su-30, Su-34 ve henüz hizmete girmemiş olan Su-35,Su-37 ve Su-45'de kullanılmaktadır. Ayrıca bu uçakların ihraç modellerinde de mevcuttur. Çeşitli hava gösterilerinde meydana gelen Su-30, Su-27 ve MiG-29 kazalarında 0 veya 0'a yakın irtifalarda pilotları kurtarmıştır. Bu koltuk şu anda F-22 için Martin-Baker M-16 ile çekişmektedir. Bununla ilgili sizlere şu siteleri tavsiye edebilirim.

1) http://users.bestweb.net/~kcoyne/frame_sg.htm
2) www.zvezda-npp.ru/english/05.htm
3) www.aeronautics.ru/k36d.htm

1'inci sitede başlangıçtan bugüne kadar bütün fırlatma koltuklarını bulabilirsiniz (THKv'de kullanılanlar dahil). 2'nci site üretici firmanın kendi sitesidir ve oldukça detaylıdır. 3'üncü site ise benim devamlı takip ettiğim bir Rus havacılık sitesidir ve çok kalitelidir. Rusca ve İngilizce metinler mevcuttur.

Umarım yardımcı olabildim.

En içten sevgi ve saygılarımla
Haluk SEVEL