Turkiye' nin belli konularda sanayilesme olarak bir yerlere geldigini gordum. Beko' nun Avrupa' nin elektronik ussu olmasi, Ford Otosan' in dizel motoru da dahil ozgun kamyonunu tasarlamasi, Aselsan' in helikopter modernizasyonlari, TAI' nin Yarasa projesindeki edinimleri, Firtina KMO'sunun uretimi, ve ozellikle Eski HvK Komutani E. Org. Cumhur Asparuk' un emeklilik konusmasinda ODTU Teknokent' inde Dunya' da esi benzeri gorulmemis bir radar uzerinde calismalari benim konu hakkinda cok genis perspektif iceren bir yazi yazmama cesaret verdi.

Politik olarak calkantili bir ulkedeyiz, gucu alan diktaya gidiyor, bu yuzden teknolojik ilerlemeler ozel sektorde kararli stratejilerle daha hizli, vakif sirketlerinde inanilmaz imkansizliklar ile mucizevi bir sekilde ilerlemekte. Bugun bu fakirlikte, bu siyasal cikmazda ASELSAN' in helikopter modernizasyonu alkisi haketti.

Pekiyi simdi onumuzde havaciligimiz ile ilgili cok onemli projeler var. Bunlardan bir kismi su an yururlukte olan projeler ama bunlara dahil olmayan bazi projeler de var ve bu projelerin zamani mutlaka gelecek ve bu ihtiyaclar kapimiza dayanacak.

Hali hazirda elimizde

HEIK
F35-JSF
A400M
Turk IHA
ATAK
F16 Block 50 ler icin Elektronik Harp sistemleri.
TX egitim ucagi projesi.

projeleri var.

FAkat, aslinda daha sonra uygulanacak

F16 Block 40/Block 50 modernizasyon projesi
Cift motorlu yeni ucak gereksinimi.

gibi gercekler de mevcut.

Ben bu konularda Turkiye' nin uygun adimlar atarak , en azindan havacilik sanayisinde, bugun otomotivde oldugu gibi teknoloji ureten ulke olabilecegini dusunuyorum.

Kendi goruslerim:

HEIK: Her konuda uzlasildi, umarim her zaman yaptigimiz gibi paket halinde ABD den herseyi ile hazir almamisizdir, yerli katki bahsedildigi gibi %20 olur.

F35-JSF: Hali hazirda bu projeye 3. seviyeden katildik. Mevcut ekonomik durum itibari ile ne kadar ucak alinmasindan ote nasil bir katki ile katilinacak bu da ayri konu. Fakat herseyin iyi gittigini dusunerek ben ucagin ozgun gorev bilgisayari da dahil aviyonik tasarimina maksimum olcude katilmamizi oneriyorum. Yeterli kaynak ayrilirsa, lisan altinda uretim de mutlaka dusunulmeli.

A400M: Ben projeden cok umutluyum, TP-400 motoru ve A400M ucagi TEI ve TAI' ye ilk kez buyuk bir platformun tasarim kaabiliyetini kazandirdi.

Turk IHA: Gatech ' te SSM bursu ile doktora egitimini tamamlamis, bir bilim adami, Dr. Ilkay Yavrucuk konu hakkinda Turk muhendislerinin neler yapabilecegini Sikorsky' den odul alarak gosterdi. Adi gecen bilim adami SSM' nin bursu ile okuyorsa, bu alanda kendini ispat ediyorsa, SSM ve alakali kuruluslar bunca yatirimi bosa akitmamali, TAI , Insansiz Hava Aracinda motor haric 100% Turk Tasarimina yonelmeli. Bu asla cok zor olmayan bir gorev, TAI icin.

ATAK: Gorunen o ki, yeni bir helikopter ihalesi acilacak, bu konu yeni bir F16 vakasi olmamali, eger teknoloji transfer edeceksek bunun devami da gelmeli. F16 uretiminin devami en azindan sayin Haluk Sevel' in de belirttigi gibi bir egitim jet ucagi olmaliydi. Bu mentalitede ben yeni helikopter alacagimiza elimizde bulunanlari modernize edelim derim. Bu arada helikopterler nesil degistiryorlar. Simdi gorunmez helikopterlerin cagi yaklasiyor. Bu da platformun etkinligi acisindan ayri bir faktor. Ama daha oncede belirttigim gibi eger devami gelecekse teknoloji transferi uzeinde israr edilmeli yoksa bu ikinci bir hayal kirikligi yaratir.

F16 Block 50 ler icin Elektronik Harp sistemleri: Pek yakin olmadigim bu konuda simdilik anlayabildigim, ABD bize teknoloji vermek istemiyor, biz de teknoloji veren baska sistemleri ucagimiza uygulayamiyoruz. Simdi bu cok degisik bir sorunu ortaya cikariyor, disaridan sistem aldigimizda, herzaman her turlu sorunla karsilasabiliyoruz. Aslinda yerli uretime elimizden geldigince yonelmeliyiz. ISte bu bunu gosteriyor. EH sistemlerinde Israil ve diger ulkeler ile isbirligi ile kendi sistemimizi gelistirmliyiz, ama Turk isgucu ile Israil sistemi degil, Turk sistemi ile.

TX egitim ucagi projesi: Su an icin ben bunu bir utopya olarak gorsem de Turkiye' nin F16 lisans altinda uretiminin tecrubesi ile kendi egitim ucagi TX ' i uretmesi dilegim.

Umarim Yarasa, ardindan gelen ASELSAN' in helikopter modernizasyonu, F16 Block 40/50 modernizasyonu ve Block 50 lere EH sistem tasarimi ile devam eder.

Dunya' da ABD , Rusya, Fransa ve Cin disinda kendi sofistike savas ucagini uretip ucuran yok. Almanya gibi bir endustri devi bile bask ulkeler ile birlesip bu konuya egiliyor. Bu yuzden bence Turkiye acilen AB ukeleri, olmazsa Rusya ve Cin ile cift motorlu ucak tasarimi projelerine baslamali, mumkunse ek kaynak yaratabilmek icin JSF projesinde optimum harcama yapilarak, projeye sadece aviyonik tasarimda, yurt icinde uretim yerine direk alima gidilmeli.

Ama her ne olursa olsun, ucan araclarin aviyoniklerinin ozgun olmasi cok onemli, bundan asla tasarruf saglanmaya calisilmamali.

Saygilarimla,
Mehmet Cemil Kale

Ulkemiz, bati komsulari arasinda temel bilimlerde birtek Yunanistan' dan ileri. Romanya ve Bulgaristan matematik ve fizikte yaklasamayacagimiz kadar uzaklar.

Pekiyi bizde bu bilimler neden geri kaldi? Sorunun cevabi gayet basit, cazibesi yok, ekonomik avantaji yok. Caliskan ogrenci universiteye girerken, Isletme ve muhendislik alanlarina yoneliyor. Temel bilim ile ugrasmak isteyenin onundeki tek secenek akademisyenlik, bu da omur boyu fakirlik olunca, ogrenci asla tercih etmiyor.

Yani bizim havacilik sanayimiz gibi bir cok sanayimizin gelismemesindeki temel sebep de budur. Bilkent' in kurulus amaci da temel bilimlerin guclenmesidir.

Bu yuzden ozellikle vakif universitelerimize cok is dusmektedir, hem yetenekli gencler sahibiz, hem de kuzeyde Rusya' da bircok sefalet icinde kaliteli bilim adami mevcuttur. Bu gercekler gozden kacmamalidir, kacmayacaktir da. Temel bilimlerin onemi Turkiye' de akademik cevreler tarafindan kavranmistir. Bilkent, Sabanci ve Koc universiteleri inanilmaz gelismeler kaydetmektedir. ODTU vakif universitesi olma yolunda ilerlemektedir. Gaziantep' e Bilkent ekibi bir vakif universitesi kuracaklardir. Tabii ki Tyurkiye' de ozellikle muhendisligin kurucusu ITU' den de temel bilimler alaninda gelisme kaydetmesini en icten sekilde diliyorum.

Biraz uzunca bir yoldur sanayilesme, biz de yavas yavas yuruyoruz, aksayarak ama ilerleyerek.