Sevgiler
Birgi

F-5A/B ile NF-5A/B arasindan secilecek en iyi durumdaki 44 ucak IAI ve ELBIT'le müstereken modernizasyona (upgrading) tabi tutulacak. Buradaki maksat F-5'lerin faydali ömrünü uzatmak degil. F-16'lara egitim verecek ucak saglamak.

Bildiginiz gibi THvKv'nin elinde iki tip jet egitim ucagi var: T-37 ve T-38. Her ikisi de cok yaslanmis ve modern elektronik donanimlara sahip olmayan ucaklar. Bu nedenle T-38'ler F-16'lar icin bir egitim platformu olusturamiyor. Buna cozum olarak 44 adet F-5'in Israil ve Turkiye'de "upgrade" edilmesi kararlastirildi. Bu ucaklarin avionikleri, radar ve bilgisayarlari, silah sistemleri tamamen degistirilecek ve F-16C/D Block-40/50'lerle uyumlu hale getirilecek. Yapilacak degisiklikleri HUD (Head Up Display), MFD (Multi Functional Display), HOTAS (Hand On Throttle And Systems),Gelismis RWR (Rear Warning Radar) "Fly-by-Wire" gibi sistemlerin uygulanmasi diyebiliriz.

Bu da bizi ister istemez kendi ucagini kendin yap konusuna götürüyor. Bir ucagin faydali ömrünü 6000-8000 saat civarindadir. Yillik ucus süresini de 300 saat oldugunu kabul edersek F-5'lerin de fazla bir seyi kalmadigini anlariz. Bu faydali omrun uzatilmasi tabii ki parca degisiklikleri ile mumkun ama bu degisikliklerin tamaminin tutari ucak basina 10.000.000 ABD Dolari civarindadir. Bir MiG-AT'nin fiyati ise azami 8.000.000 Dolar, Yak-130'un ise 10.000.000 Dolar civarindadir. Niye MiG veya Yakovlev ile bir anlasma yapip bunlarin teknolojilerini ülkemize getirmeyelim!(somun-civata sikmaktan bahsetmiyorum). Sectigimiz modeli kendimize adapte etmek icin gerekli revizyonlari, testleri yapalim ve kendi ucagimizi kendimiz üretelim. Hem de 40 yil daha kullanilabilecek bir ucak olarak. Bu modelle T-37/T-38 degisimini de gerçeklestirir, ayrica Hava Kuvvetleri'mize bir de "Ground Attack" (Kara Taarruz)ucagi kazandirmis oluruz.

Hepinizine en icten sevgi ve saygilarimla

Sevgiler
Birgi

Selamlar

su anda seri uretime baslandı

iki deil 5 tane var

ayrıyetten elbit in bi alakasi yok bu 1 hava ikmal ve IAI lahav götürüyor.
evet elbitten alınan seylerde var. fakat proje ile avionik modernizasyon konusunda ciddi tecrube kazanıldı.

muhtesem CNI Telsizler (Aselsan yapımı)
HUD F-16 nın kinin aynı
MFcD (renkli MFD (Su MLU F-16 lardaki gibi)
HOTAS (f-15 deki gibi)
IMU (GPS+INS)
yeni Sandalye (MB)

Oncelikle N/F-5A'larda bizim bildigimiz anlamda aits kontrol radari yok, bu ucaklar iyi hava sartlari onleme ve bombardiman ucagi olarak dizayn edilmisler. Bu ucaklarda sadece gunsight denilen kucuk bir makinali top ve gudumsuz roket nisanlama sistemi var. Daha ileri bir model olan F-5E/F lerde ise buruna kucuk bir radar yerlestirilmis, 20-30 km menzilli bu radar sadece arama ve mesafe olcme islemleri yapiyor ve ACMI modunda kullaniliyor daha cok. Her hangi bir radar gudumlu fuzeyi gudumleme kabiliyeti yok.

Ikinci olarak Modernize edilen NF/F-5A/B lerin govde omur sureleri uzatiliyor. Bu is icin ise I.Hava Ikmal Komutanligi hem kendi imkanlarini hemde Ucaklarin original ureticisi Northrop ve TAI'de urettirdigi parcalari eskileri ile degistiriyor. Bu sekilde bu ucaklara en azinda 10-15 sene daha ucus yapacak govde sureleri kazandiriliyor. Dunyada akli basinda hic bir hava kuvveti govde omru bitmis ucaklara son teknoloji urunu aviyonik koyup bir 10-15 sene daha ucurmaz. Bakin Yunanistan once Turkiye gibi F-5 leri modernize etmeyi dusundu, ama sonradan vazgecti cunku adamlarin butun F-5 leri cogunlukla deniz ustu uctuklari ve adalarda konuslu olduklarindan korozyon seviyeleri cok yuksek, o ucaklari modernize etmek icin Turkiyenin harcadigindan daha fazlasini harcamalari gerekiyordu. Ayni zamanda 1.Hava Ikmalin T-38/F-5 yapisal modernizasyon tecrubesi, Yunanistanda yoktu, buda onlar icin ayri bir maliyet getiriyordu. Simdi butun F-5 leri emekli ettiler(zorunda kaldilar), yoksa onlarinda bizim gibi ileri Jet egitim ucagina ihtiyaclari var...Halende Kanadanin satisa cikardigi modernize edilmis CF-5A'lere takip olduklari yonunde haberler var...

F-5'lere yapilan modernizasyonun toplam bedeli 120 milyon dolar civarinda olacak. Bu miktara 78 milyon dolari, Aggressor'un verdigi rakam dogru, IAI'inin payina dusen miktar. Kalan bakiye ise SSM'nin GFE denilen goverment finansed equipment ler ,Aselsan telsizleri, Aselsan urunu INS/GPS, Atlama Koltuklari, TAI'de uretilen malzemeler, Northrop'ta uretilen parcalar vs, gibi kalemler SSM butcesinden aliniyor. Hava Ikmal'in sagladigi iscilik, muhendislik hizmeti vs bu paraya dahil degil. 120 milyon dolari 48'e bolerseniz, maliyet kabaca 2.5 milyon dolar ucak basina. Bu para F-5 gibi performansi diger egitim ucaklarinda cok daha yuksek bir ucak icin cok degil. Modernizasyonda her zaman maliyet etkinlik dengesini korumak gerekli...

Ilersi icin Haluk' Beyle ayni fikirdeyim, Rus Egitim ucaklari Mig-AT veya YAK-130'na Hava Kuvvetlerimiz bir bakmasinda fayda var. Bu ucaklarin TAI'de Turklestirilmis bir aviyonik yapisi ve kokpit ile uretilmesinde hic bir sorun olmayacaktir. Zaten adamlar yuzde yuz teknoloji transferine hazirlar... Yalniz suna dikkat etmek lazim bir T-38'yerine bir ucak ariyorsak, bu ucaklar tamam o isi gorur ama F-16'ya(Ilerde JSf'ye) gecis ucagi ariyorsak performans olarak yeterli olamayabilirler. Simdi F-5lerin verdigi performansa yakin en iyi ucaklar Kore Yapimi T-50 veya Euro uretimi MAKO olacaktirki bu ucaklardan T-50'nin birim maliyeti 18-20 milyon dolar. Mesela T-50 tipi bir ucak cok iyi bir yakin mesafe hava-yer saldiri ucagi olabilir. T(Attack versiyonu A-50))-50'nin -Hiz, menzil, motor gucu, tasima kapasitesi F-5'ten daha iyi veya benzer. Italyan AMX ucaklari bile bu isi yapiyorsa(Kosova harbinde kullanildilar),7-8 bin lblik motor itisi gucu ile T-50 kuru 12000 lb, AB ile 17-18 bin lb'ye ulasabiliyor, bu isi rahatlikla yapar...

Saygilar

Feridun

Saygilar

Feridun