www.tayyareci.com                  ANA SAYFA Tayyareci Türkçe Site Gökyüzünün yeni adresi
Tayyareci English Site
Tayyareci Deutsch Site
Sitede Arama :
 

Lockheed-Martin F-16 “Fighting Falcon”

Fighter-Bomber / Av-bombardıman

F-16 “Fighting Falcon” derlitoplu, çok maksatlı bir avcı uçağıdır. Çok yüksek manevra yetenekli olup havadan-havaya kombat ve havadan yere saldırı görevlerinde kendini ispatlamıştır. ABD ve müttefikleri için düşük maliyetli, yüksek performanslı bir silah sistemi temin etmektedir. Havadan havaya görevde, F-16’nın kombat yarıçapı mevcut potensiyel tehlike uçaklarının çoğundan fazladır.Her türlü hava şartlarında hedef tespit etme, alçak irtifada uçan uçakları yakalayabilmektedir. Havadan-karaya görevlerde ise 860km’den fazla uçup silahlarını çok yüksek bir hassasiyetle sevk edebilmekte, kendini düşman uçaklarına karşı koruyabilmekte ve ilk kalkış noktasına dönebilmektedir. Bütün hava şartlarında görev yapabilme yeteneği görüş ötesi koşullarda da silah yükü hassasiyetle sevk edebilme olanağı vermektedir.

F-16’nın tasarımında gelişmiş havacılık ve uzay bilimi ve F-15 ile F-111 gibi uçakların ispatlanmış sistemleri kullanılmıştır. Bütün bunlar uçağın sadeleştirilmesi ile ölçülerinin, sipariş ve bakım maliyetlerinin küçültülmesi, ağırlığının azaltılması için kullanılmıştır.F-16 tam dahili yakıt yüküyle 9 G’ye dayabilir.

1972 Ocak’ında birkaç Amerikan imalatçısından “LFP” (Lightweight Fighter Program- Hafif Avcı Programı) için dizayn spesifikasyonları talep etti. Bütün katılımcılardan spesifikasyonlarını mutlaka hakiki bir hava üstünlük savaşçısına yönelik hazırlamaları istendi. Sonuçta General Dynamics ve Northrop firmalarından, hiçbir üretim taahhüdü içermeksizin, prototip yapmaları istendi. Bu prototipler yalnızca teknoloji “sergileyiciler” olacaklardı. Her iki imalatçı birkaç belirlenmiş performans kriteri dışında yaratıcı tasarımları konusunda tamamen serbest bırakıldılar. Northrop iki motorlu YF-17’yi, klasik aerodinamik teknolojileri kırıp geçen ve iki motor kullanan bir uçak olarak üretti. General Dynamics buna karşılık olarak daha derli toplu, motor olarak F-100 turbofanı kullanan tek motorlu YF-16’nın prototipini ortaya koydu. “LFP” projesi 1975 başlarında tamamlandığında YF-16 ve YF-17’nin her ikisi de büyük bir gelecek vaad ettiler. İkisin de performansı o kadar iyiydi ki her ikisi de hizmete uygun görüldüler... 13 Ocak 1975’de USAF YF-16’nın performansı itibariyle “ACF”nin (Air Combat Fighter-Hava Muharebe Uçağı) kazanıcısı olduğunu ilan etti.

Orijinal F-16 gündüz görev yapabilen hafif avcı uçağı olarak tasarlanmıştır. Havadan-karaya görevlerinin eklenmesiyle F-16’lar çok maksatlı avcı uçaklarına dönüştüler. Blok 10 F-16A’sının boş ağırlığı 7,052 kg,  blok 50 F-16C’ninki ise 7,680 kg’dir. F-16A’daki “A” Blok-1 ila 20 arasındaki tek kişilik uçaklar için kullanılmaktadır. F-16B’nin “B”si ise aynı serinin iki, kişiliğini tarif etmektedir. Blok 25’den başlıyarak bu harfler ayrı sıra içinda “C” ve “D” ile değiştirildiler. “Blok” tabiri F-16’ları takip etmede çok önemli bir terimdir. Esasen her blok sayısı bir kilometre taşıdır. Blok sayısı ne zaman imalat nedeniyle F-16’da bir geliştirme yapılırsa değişmektedir.

F-16A tek kişilik model olup ilk uçuşunu 1976 Aralık’ında yapmıştır. İlk servis F-16A’sı ise 1979 Ocak’ında teslim edilmiştir. İki kişilik F-16B tandem kokpite sahip olup “A” modeliyle hemen hemen aynı boydadır. Su damlası şeklindeki kokpit ikinci kokpite doğru uzatılmıştır. İkinci kokpite yer açmak için gövde ön tarafındaki yakıt tankları ile avionak gelişme alanları azaltılmıştır. Eğitimde ön kokpit öğrenci, arka kokpit ise öğretmen tarafından kullanılır.

F-16C ve F-16D önceki F-16A ve B’nin mukabilleridir, ancak en modern kokpit kontrol ve gösterge sistemlerini bünyelerinde bulundurmaktadırlar. Bunlara çok sayıda MFD ve HOTAS dahildir. 1981 Kasım’ından itibaren, gece görüş ötesi saldırı dahil çok maksatlı görevleri yerine getirebilmek için gerekli statik ve kablaj gereksinimlerini içermektedir.

The F-16 Fighting Falcon is a compact, multirole fighter aircraft. It is highly maneuverable and has proven itself in air-to-air combat and air-to-surface attack. It provides a relatively low-cost, high-performance weapon system for the United States and allied nations. In an air combat role, the F-16's maneuverability and combat radius exceed most of that of the potential threat fighter aircraft. It can locate targets in all weather conditions and detect low flying aircraft in radar ground clutter. In an air-to-surface role, the F-16 can fly more than 860 kilometers, deliver its weapons with superior accuracy, defend itself against enemy aircraft, and return to its starting point. An all-weather capability allows it to accurately deliver ordnance during non-visual bombing conditions.

In designing the F-16, advanced aerospace science and proven reliable systems from other aircraft such as the F-15 and F-111 were selected. These were combined to simplify the airplane and reduce its size, purchase price, maintenance costs and weight. The light weight of the fuselage is achieved without reducing its strength. With a full load of internal fuel, the F-16 can withstand up to nine G's.

In January 1972, the Lightweight Fighter Program “LFP” solicited design specifications from several American manufacturers. Participants were told to tailor their specifications toward the goal of developing a true air superiority lightweight fighter. At the end General Dynamics and Northrop were asked to build prototypes, which could be evaluated with no promise of a follow-on production contract. These were to be strictly technology demonstrators. The two contractors were given creative freedom to build their own vision of a lightweight air superiority fighter, with only a limited number of specified performance goals. Northrop produced the twin-engine YF-17, using breakthrough aerodynamic technologies and two high-thrust engines. General Dynamics countered with the compact YF-16, built around a single F100 engine. When the Lightweight Fighter competition was completed early in 1975, both the YF-16 and the YF-17 showed great promise. The two prototypes performed so well, in fact, that both were selected for military service. On 13 January 1975 the USAF announced that the YF-16's performance had made it the winner of its Air Combat Fighter (ACF) competition.

The original F-16 was designed as a lightweight air-to-air day fighter. Air-to-ground responsibilities transformed the first production F-16s into multirole fighters. The empty weight of the Block 10 F-16A is 15,600 pounds. The empty weight of the Block 50 is 19,200 pounds. The A in F-16A refers to a Block 1 through 20 single-seat aircraft. The B in F-16B refers to the two-seat version. The letters C and D were substituted for A and B, respectively, beginning with Block 25. Block is an important term in tracing the F-16's evolution. Basically, a block is a numerical milestone. The block number increases whenever a new production configuration for the F-16 is established.

The F-16A, a single-seat model, first flew in December 1976. The first operational F-16A was delivered in January 1979. The F-16B, a two-seat model, has tandem cockpits that are about the same size as the one in the A model. Its bubble canopy extends to cover the second cockpit. To make room for the second cockpit, the forward fuselage fuel tank and avionics growth space were reduced. During training, the forward cockpit is used by a student pilot with an instructor pilot in the rear cockpit.

The F-16C and F-16D aircraft, which are the single- and two-place counterparts to the F-16A/B, incorporate the latest cockpit control and display technology including multi MFD’s and HOTAS. All F-16s delivered since November 1981 have built-in structural and wiring provisions and systems architecture that permit expansion of the multirole flexibility to perform precision strike, night attack and beyond-visual-range interception missions.

F-16C spesc/doneleri:

Crew/mürettebat: 1, engine/motor:1 x Pratt & Whitney F100-PW-200/220/229 (or/veya General Electric F110-GE-100/129 thrust/itiş gücü: 119,85kN, wingspan/kanat açıklığı: 9.80m, length/boyu: 14,80m, height/yükseklik: 4,80m, speed/hız: 2,475km/h (+ Mach 2), ceiling/tavan: +15,000m,  max. take-off weight/azami kalkış ağırlığı: 16,875kg, menzil/range: +3,300km,

Armament/silah donanımı: 1 x M61A1 Vulcan 20mm MG, 2 x AIM-7, 2 x AIM-9 x 2 x AIM-120 missiles in air-to-air missions/AA füzeler havadan havaya görevlerde

air-to-air missions/havadan havaya görevlerde:1 x 20mm MG, 8 x AA missiles/füze ( AIM-120, AIM-9, AIM-7)

air-to-ground missions/havadan karaya görevlerde: 1 x 20mm MG, 4 x AA missiles/füze ( AIM-120, AIM-9, AIM-7), laser guided bombs/lazer güdümlü bombalar
Editör :   M. Haluk SEVEL